De Paardenkathedraal is de thuisbasis van Theater Utrecht. Als stadsgezelschap van Utrecht zijn we trots op dit prachtige gebouw met de rijke historie, waar we repeteren, voorstellingen presenteren en allerlei activiteiten organiseren. Theater Utrecht is de vaste bewoner van De Paardenkathedraal sinds de start van het gezelschap in 2013, en staat sinds 2022 onder artistieke leiding van Anne Breure. Daarvoor werd het bewoond door De Utrechtse Spelen onder leiding van Jos Thie (2009-2012) en daarvoor door theatergezelschap De Paardenkathedraal onder leiding van Aram Adriaanse (1988-1996) en Dirk Tanghe (1996-2009).

Activiteiten
Behalve repetities en voorstellingen organiseert Theater Utrecht hier diverse activiteiten zoals inleidingen en nagesprekken, rondleidingen tijdens Open Monumentendag, workshops, hangouts voor jongeren, activiteiten rond Culturele Zondagen, speciale contextprogramma’s en andere ontmoetingen met ons publiek. We bieden bovendien ruimte aan Utrechtse collega’s en andere culturele partners om hier hun werk te tonen, waaronder DOX, Festival Oude Muziek, De Dansers, Tweetakt, HKU, ArtEZ en Het Filiaal theatermakers.

Het gebouw
Het gebouw De Paardenkathedraal in de wijk Wittevrouwen is onderdeel van het Veeartsenijterrein. Vanaf 1821 werden in Utrecht dierenartsen opgeleid aan de Rijks Veeartsenijschool, ondergebracht in het landhuis Gildestein aan de Biltstraat. In de loop der jaren ontstond in de ‘achtertuin’ langs de Biltsche Grift een honderden meters lang lint van onderwijsgebouwen, klinieken en stallen, het Veeartsenijterrein. In 1925 werd de opleiding als faculteit Diergeneeskunde onderdeel van de Utrechtse Universiteit. In 1984 verhuisde de faculteit naar de Uithof. De gebouwen aan het Veeartsenijpad bleven intact, maar de functies van de panden veranderden. Behalve de Paardenkathedraal zijn onder andere de Snijzaal (het huidige kantoor van Theater Utrecht aan de Hoefijzerstraat), het Anatomiegebouw (aan de Bekkerstraat), de Kliniek voor kleine huisdieren (Alexander Numankade) en de hondenstallen (nu restaurant Goesting) bewaard gebleven.

Het markante gebouw, dat met de achterzijde aan de Biltsche Grift staat, werd rond 1904 ontworpen door rijksbouwmeester Cornelis Hendrik Peters (1847-1932). De Paardenkathedraal — zoals het in de volksmond ging heten — was een manege waar paarden konden revalideren van een operatie of andere behandeling. Aan de voorzijde heeft het twee kasteelachtige traptorens, terwijl aan de zij- en achterkanten de gotische vensters opvallen. Binnen zijn de gebogen balken van het hoge houten plafondgewelf deels decoratief beschilderd. Ook andere gebouwen die Peters begin twintigste eeuw op het veeartsenijterrein bouwde hebben een neogotische stijl, zoals de tegenovergelegen eenpaardsstallen (nu kleine woningen) en het Chirurgiegebouw (nu appartementen).

In 1988 verhuisden de laatste onderdelen van de faculteit Diergeneeskunde naar de Uithof, maar de Paardenkathedraal was toen al niet meer als manege in gebruik. Tussen 1954 en 1972 was USR Hippeia er gevestigd, een ruitersportvereniging voor studenten, toen nog onderdeel van Veritas. Daarna fungeerde het gebouw als opslagplaats voor universitaire proefschriften. Na een hoognodige renovatie eind jaren tachtig kreeg het gebouw een sociaal-culturele bestemming. Sinds 1993 fungeert het als theater nadat Aram Adriaanse het initiatief nam voor het verwerven van het pand voor het gezelschap de Paardenkathedraal. K.F. Hein Fonds Monumenten kocht het gebouw in 2012 van De Utrechtse Spelen toen zij in zwaar weer raakten, en verhuurt het nu aan Theater Utrecht.

Meer weten over Theater Utrecht? Kijk op onze website.